1400 ve 1600 yılları arasında Rönesans dönemi, özellikle koro müziğinde müzik kompozisyonu stillerinin büyük bir gelişimini gördü. Aşağıda bu dönemde bestelediğim ve hayran olduğum dört güzel parça listeledim. Her bir parçanın metnini İngilizce bir çeviri, parça veya arka planı hakkında bazı genel yorumlar ve gömülü YouTube kayıtlarındaki belirli yerlere karşılık gelen bir dinleme kılavuzu ile bulacaksınız. Kılavuzlarla birlikte ya da rehber olmadan istediğiniz kadar çok veya az dinleyin - en önemli kısım, yaptığınız her şeyden bir mola vermek ve bu harika müziğin keyfini çıkarmak.
1. Ave Verum Corpus (William Byrd c.1605)
Metin ve çeviri: (kaynak)
Ave verum corpus / n atum de Maria virgine / ve passum immolatum / içinde crucis pro homine. / Cuius latus perforatum / unda fluxit sanguine. Esto nobis praegustatum / in mortis'i inceleyin. / Ey dulcis, ey pie / Ey Jesu Fili Mariae / miserere mei / Amin.
Dolu, gerçek beden / Meryem Ana'dan doğmuş / gerçekten acı çeken, katledilen / insanlık için çarmıhta. / Yüzü delinmiş / su ve kan dökülüyor. / Bizim için bir ölümcül olun / ölüm sıkıntımız sırasında. Ey tatlı, ey kutsal / Ey Meryem oğlu İsa / bana merhamet et / Amin.
Genel açıklamalar:
Tüm zamanların favorilerimden biri olan Byrd'ın Ave Verum Corpus'u, Mesih'in çarmıha gerilmesiyle ilgili metnin acısını vurgulamak için güzel uyumsuzluklarla dolu. Büyük ve küçük akorlar arasındaki dalgalanmaların (bazılarını aşağıda belirttiğim) metni nasıl gösterdiğini düşünün. Ses bölümlerinin kademeli girişlere sahip olduğu durumlara ve metni iletmek için bunun ne gibi etkileri olduğuna dair homofonik anları (tüm sesler aynı ritimde bir araya getirdiğinde) fark edin. Eserin en güzel anları bana göre süspansiyonlar: iki veya daha fazla ses parçası tarafından söylenen notaların, bir parça gerilimi gidermek için bir nota yukarı veya aşağı hareket etmeden önce bir veya iki vuruş için tamamen uyumsuz olduğu anlar. Bu genellikle, akorun etrafında değiştiği için bir parçanın nota üzerinde kalmasının ve ardından yeni akordaki nota çözümlenmesinin sonucudur.
Dinleme Rehberi:
0:07: Açılış minör akorunun nasıl homofonik olduğuna dikkat edin (tüm sesler aynı anda aynı kelimelere ve ritimlere girer).
0:23: Sesin "natum de Maria virginae" ya da "Meryem Ana'dan doğan" sözcükleri üzerinde bir dizi büyük akorun içine nasıl parladığına dikkat edin.
0:57: "Homin" (alto kısmında) üzerindeki süspansiyonu dinleyin; bu noktada bir tür tatmin edici bir gerilim duyabilir ve serbest bırakıp bırakamayacağınızı görün.
1:12: Ses parçalarının farklı zamanlarda nasıl girdiğine dikkat edin, "unda fluxit sanguine" ya da "su ve kan dökmek" sözcüklerini üst üste bindirerek dökme veya akma fikrini denetleyin.
1:36: "mortis" ya da "ölüm" üzerine kreşendoyu (yüksek sesle) dinleyin; bu, bu kelimenin dramını vurgulayan eserin en önemli doruklarından biridir.
1:46: Sesler aniden "o dulcis, o pie" veya "o sweet, o holy" ile daha yumuşak ve daha tatlı olur. Soprano, diğer kısımlar gelmeden tek başına şarkı söyleyerek hafiflik ve saflık hissine katkıda bulunur.
2:08: Bu sefer tenor bölümünde "Mariae" nin güzel süspansiyonuna dikkat edin.
2:15: Sesli kısımlar, "daha yanlış mei" veya "bana merhamet et" metninde farklı zamanlarda gelir ve bu daha kişisel ifadede bireysel sesleri temsil eder
2:43: Müzik şimdi parçayı bitirmek için daha yumuşak ve tatlı bir şekilde "o dulcis, o pie" ile başlayan bölümü tekrarlıyor.
3:47: Tenor notası ve alto / bas notaları arasında başka bir sulu uyumsuzluğun tadını çıkarın.
2. Ultimi Miei Sospiri (Philippe Verdelot 1520'ler mi?)
Metin ve çeviri:
Ultimi miei sospiri / che mi lassate fredd'et sença vita, / contate i miei martiri / chi morir 'mi ved'et non m'aita. / Dite, o beltà infinita, / dal tuo fedel 'ne caccia empio martire. / Et se questo gli è grato, / gitene ratt'in ciel 'bir miglior' stato. / Ma se pietà le porg'il vostro dire, / tornat'in beni, ch'io non vorrò morire.
Ölen nefeslerim / beni soğuk ve cansız bırakıyor, / ıstıraplarımı beni mahveden / kimsenin gördüğü ve bana yardım etmeyen biri olarak anlatıyor. / Konuş, ey sonsuz güzellik, / sadık olanın acımasız acılardan kurtulabileceğini. Ve eğer bu onu memnun ederse, / hızla cennete ve daha iyi bir duruma gidin. / Ama sözlerin ona acı verirse, / bana dön, çünkü ölmek istemiyorum.
Genel açıklamalar:
Bu parça, İtalya kökenli laik, refakatsiz bir koro müziği olan erken bir medresenin klasik bir örneğidir. İtalyan olmayan besteciler bile İtalyanca yazılmış metin ve şiir kullandılar, bu eser bir örnek. Bu parça hakkında en sevdiğim şeylerden biri, özellikle bu harika King's Singers kaydında derin bas girişlerinin sesi (6'nın en düşük ses kısmı). Ses bölümleri arasında ilginç bir polifonik doku yaratan çok fazla taklit duyacaksınız (homofonikin tersi: farklı ritimlerle farklı zamanlarda metin söyleyen ses parçaları). Sesler arasında tekrarlanan metin satırlarını dinlemeye çalışın; bu parça boyunca her yerde olur.
(Not: YouTube videosunun başlığında yazım hatası var. 'Ultima' değil, 'Ultimi'.)
Dinleme Rehberi:
0:11: İlk düşük bas girişini şanlı bir şekilde yankılanın ...
0: 23-0: 28 ve 0: 33-0: 38: Şarkıcıların farklı bölümlerde kelimenin tekrarını duymamıza yardımcı olmak için "s" sesinin "s" sesini nasıl vurguladıklarına dikkat edin.
0:50: Bir başka tatmin edici düşük bas girişi.
1:20: Parça hacim ve ziftte yoğunlaşmaya başlayarak yalvaran "dite, o beltà infinita" ya da "konuş, O sonsuz güzelliği" vurgulayarak başlar.
2:03: Üst seslerde nadir bir homofonik anı dinleyin "gittene ratt'in ciel" ya da "hızla cennete git"; daha yüksek seslerin hafifliği, cennete doğru bu yukarı doğru hareketi temsil edebilir ve homofonik doku, parçanın sürekli üst üste binen çizgilerinin geri kalanıyla kısa bir kontrast sağlar.
2: 36-2: 52: Daha yumuşak bir bölümden sonra, parça tekrar hacim ve yoğunlukta birikmeye başlar ve sürekli olarak "ben" kelimesinde küçük akorlara iner (bir tür karanlık vurgu sağlar).
3:07: Alto 1 bölümünde güzel bir süspansiyon duyun.
3. Je me piteusement'dan şikayet ediyor (Guillaume Dufay 1423 civarı)
Metin ve Çeviri:
Je me piteusement / moi tout seul artı qu'a nullui, / de la griesté, paine e tourment, / Que je souffre artı que ne di. / Fortune le veult aussi, / mais, par ma foy, ce fait Jonesse.
İngilizce bir çeviri görmek için buraya tıklayın. Esasen, metin "sevgi" nin acı ve ıstırabı ile ilgilidir - ve oldukça melodramatik!
Genel açıklamalar:
Bu parça kulağa diğerlerinden daha farklı gelmelidir; Rönesans'ın başlarında teknik olarak yazılmış olmasına rağmen, Dufay'ın sesi oldukça ortaçağ. İfadelerin uçlarındaki içi boş sesli beşinci sesleri ve farklı nota aralıklarını işgal etmek yerine ses parçalarının üst üste binme şeklini dinleyin. Ayrıca ses parçalarının ritmik ve metinsel bağımsızlığına dikkat edin (yani metni biraz farklı zamanlarda ve biraz farklı ritimlerle söylerler). Bu, çoğumuzun duymaya alışık olmadığı biraz kaotik (ve klasik bir ortaçağ) sese katkıda bulunur. Bir diğer ortaçağ unsuru, metinle kaplanmamış müzik için seslerin kullanılmasıdır; şarkıcılar bu bölümler için "ee" veya "eu" gibi sesli sesleri kullanıyor.
YouTube'daki bu sürüme enstrümanlar eşlik ediyor; muhteşem bir cappella vokal düzenlemesi için Blue Heron'un Spotify'daki kaydını inceleyin.
Dinleme Rehberi:
0: 11-0: 14: Bu melodi parçacığını dinleyin (en yüksek sesle söylenen, dokudan çıkan ses) ve parça boyunca tekrar tekrar duyup duyamadığınızı görün (birkaç kez geri gelir) . Bu bölümün seslerini seviyorum!
0:44: Bu, metin içermeyen bir bölümün başlangıcını gösterir ("ee" de söylenir). Seslerin müzik enstrümanlarını nasıl taklit ettiğine ve hızlı, sabit ritim ve çakışan notaların nasıl dalgalanan, dalga benzeri bir etki yarattığına dikkat edin.
1:00: İşte bir cümlenin sonundaki içi boş açık beşinci bir örnek - şarkıcıların çarpışmadan ziyade decrescendo (yumuşaklaşmak) için stilistik seçimine dikkat edin.
1:04: Bu bölümün başında parçanın diğer bölümlerinden daha çok Rönesans müziğine benzeyen kısa sesbilimi dinleyin.
1:30: Duyması biraz daha kolay olan açık beşinci bir başka örnek.
1:32: Metinsiz bölümün ikinci oluşumu.
4. Alium'da spem (Thomas Tallis c.1570)
Metin ve çeviri: (kaynak)
Alium nunquam habui / praeter de te, Deus Israel, / qui irasceris, et propitius eris, / et omnia peccata hominum / içinde tribulatione dimittis. / Domine Deus, yaratıcı caeli et terrae, / respice humilitatem nostram.
Hiç ümidimi / sizden başka hiçbir şeye, İsrail'in Tanrısına, hem öfke hem de nezaket gösterebilen / ve tüm günahları / acı çeken insanı ortadan kaldıramadım. / Tanrı ve Cennetin yaratıcısı olan Tanrı / aşağılamamıza dikkat edin.
Genel açıklamalar:
Bu inanılmaz parça, herhangi bir koro çalışmasının en sesli kısımlarına sahiptir (40!). Sesler 5 sese sahip 8 koroya bölünür (soprano, alto, tenor, bariton ve bas). Her koro her an şarkı söylemiyor (genellikle iki koro grubundaki bölümleri takas ediyorlar), ancak tüm parçaların aynı anda şarkı söylediği, yoğun ve zengin bir ses yaratan birkaç şaşırtıcı bölüm var. Açıkçası, bazı sesler aynı notaları söylüyor (aynı anda 40 farklı nota yok), ancak Tallis ritimleri değiştiriyor ve aynı akorda yoğun bir not dokusu oluşturmak için farklı parçaların notalarını değiştiriyor.
Deneyimlerimden, sürekli üst üste binen ritimler nedeniyle şarkı söylerken veya dinlerken kaybolmanın çok kolay olduğunu biliyorum. Genellikle uygulanmış bir dinleyici, bir parçanın her bir ölçüsünün aşağı vuruşunu (genellikle ekstra vurgu yapan ilk vuruş) kulakla tanımlayabilir, ancak bunu ilk 30 saniye sonra bu parçada yapmak alışılmadık derecede zordur. Bunun dinleyici için etkisi, bitmeyen bir ses kütlesidir ve bireysel hatların seçilmesi zordur. Yol boyunca dinlemek için birkaç özel anın altında vurguladım, ancak esas olarak arkanıza yaslanın ve bu atmosferin tadını çıkarın!
Dinleme Rehberi:
"Alium spem" metniyle (başlangıçtan 2:12) gelen tek tek parçaların girişlerini duyup duyamayacağınıza bakın.
2:30: Bu, tüm parçaların aynı anda şarkı söylediği ilk an!
Eğer soprano doğrudan "qui iraceris" tenor melodik hattı taklit duyabiliyor musunuz (2:54 tenor, 3:00 soprano).
4:35: "Et omnia peccata hominum" da tekrar birlikte şarkı söyleyen tüm parçaları dinleyin (bu benim en sevdiğim anlardan biri).
7:19: Bir duraklamadan sonra, herkes (çoğunlukla) homofonik olarak ilk “nefes” ifadesini söylüyor.
8:19: Bir kez daha, her bölüm dinlendikten sonra "mühlet" ile geliyor: buradan coşkulu sona doğru yavaş ve istikrarlı bir birikim.
Rönesans Müziği Kesinlikle Herkes İçin
Umarım bu parçaları dinlemekten ve rehberleri onlarla daha etkileşimli hissetmenin bir yolu olarak kullanmaktan keyif almışsınızdır. Ama unutmayın: onları dinlemenin doğru ya da yanlış yolu yoktur. En sevdiğiniz parçaları keşfedin ve istediğiniz gibi tanımlayın; belirli bir parça veya bölüm hakkında neyi sevdiğinizi açıklamak için müzik teorisini bilmeniz gerekmez . Müziğin keyfini çıkarmalı, dans etmeli, hakkında konuşmalı, birlikte mırıldanmalı ve açıklayamadığımız duyguları uyandırmak için kullanılmalıdır. Umarım bu güzel koro müziği çağından bu parçaları ve diğer parçaları keşfetmeye devam edersiniz.
